Het Kielpark, op de voormalige begraafplaats van Antwerpen, is de enige groene ruimte in stadsdeel ‘t Kiel. Toen BoschSlabbers in 2003 met de planvorming voor het Kielpark begon verkeerde het monumentale bomenbestand deels in slechte staat. Het park groeide dicht, waardoor er een wat sombere, in zichzelf gekeerde omgeving was ontstaan. Ook de infrastructuur van het park was versleten en de aanwezige voorzieningen sloten niet meer aan op de huidige wensen. Kielpark was daarmee nog wel de groene long van het stadsdeel, maar niet langer het kloppend hart.

Prijsvraag

In 2003 schreef toenmalig Vlaamse Bouwmeester bOb van Reeth een internationale prijsvraag uit met als doel een opwaardering van ‘t Kiel. Eind december 2003 wees de jury BoschSlabbers, in samenwerking met het Antwerpse architectenbureau Cuypers-Q, als winnaar aan.

Dialoog met de bevolking

BoschSlabbers werkte het prijsvraagontwerp verder uit in een intensieve dialoog met de bevolking, de jeugd- en seniorenraad en de betrokken sportverenigingen. Dit geeft meer inzicht in de specifieke wensen van de toekomstige gebruikers. Daarnaast leidt het tot een breed gedragen plan. Het ontwerp kent hiermee veel mede-eigenaren die zich hard maken voor de realisatie van het plan.

Een park dat uitnodigt tot ontmoeten en bewegen

In het Kielpark is een aanzienlijk deel bestemd voor de actieve sportbeoefening. Het park moet er echter niet alleen voor de sporters zijn. Het moet alle inwoners van ’t Kiel iets te bieden hebben: jong en oud, sporter en niet sporter, man en vrouw, allochtoon en autochtoon. Een plek die uitnodigt tot ontmoeten en verbinden.

Als eerste is de hoofdentree tot het Kielpark volledig vernieuwd. De mensen moesten letterlijk de weg naar het park weer weten te vinden. De entree is ruimtelijk veel meer open gemaakt, waardoor bij binnenkomst diep het park in gekeken kan worden. Dit versterkt ook de relatie met de aanliggende bebouwing.

De entree is doorgetrokken tot aan de vernieuwde speeltuin, waaraan ook het horecapaviljoen ligt. Ze hebben samen een enorm aanzuigende werking. Hiermee is het park aantrekkelijk geworden voor (groot)ouders met jonge kinderen, voor oudere kinderen, maar ook voor mensen die hier gewoon ‘in het groen’ op het terras willen zitten.

Het beeld van het park wordt gedomineerd door gras met grote bomen, doorsneden met sierlijk gebogen paden. Ze zijn prettig breed en strak geasfalteerd. Daardoor nodigen ze uit tot flaneren door het park, maar zijn ze ook uitstekend geschikt voor skaten. De grote gazons bieden ruimte voor sport en spel. Op zomerse dagen nodigen de grote gazons uit om met vrienden te barbecueën. Kortom, de groene long ademt weer leven uit.

Ecologie

Dat ‘leven’ zit niet alleen in het gebruik, maar ook in de natuur. Het ontwerp heeft volop aandacht voor de ecologische waarde van het park. Een deel van de dichte begroeiing is behouden en biedt een prima schuil- en broedplek voor zangvogels. Een aanzienlijk deel van de dichte begroeiing die het park ondoorzichtig maakte is echter verwijderd. Hierdoor kon er weer licht tot op de bodem van het park toetreden, waardoor naast de boom- en struiklaag ook een interessante kruidlaag kon ontwikkelen.

De openheid die daarmee in het park is gebracht bood kansen aan flora en fauna in het Kielpark. Vogels en bijen genieten volop van nieuw aangeplante bomen, de fraai bloeiende en geurende heestersoorten, de bloembollen en de gevarieerd bloeiende kruidenlaag in het park. Er zijn 17.500 vaste planten van verschillende soorten en 9000 bloembollen geplant!

Licht en ruimte

Het deels weer open maken van het park maakt dat in het park weer een afwisseling tussen licht en donker, tussen zon en schaduw, tussen koelte en warmte is ontstaan. Het maakt ook dat er weer diepe doorzichten mogelijk zijn. Korte zichtlijnen worden afgewisseld door lange zichten. Doorzicht en transparantie smeden het park aaneen. Daardoor is in het park letterlijk meer te zien, maar voelen mensen zich ook veiliger. Het park opent zich naar haar omgeving en wordt met een promenade aangesloten op het nieuwe winkelplein.

Impliciete speelaanleidingen en de mogelijkheden voor ontmoetingen in het park versterken het informele karakter van het stadsdeel. Voetballen, wandelen, fietsen, joggen, skeeleren en spelen: in het Kielpark is het allemaal mogelijk. Georganiseerde sport neemt een flink deel van het oppervlak in beslag. Een grote speeltuin en het café en restaurant zorgen ervoor dat het Kielpark daadwerkelijk als hart van de wijk is gaan fungeren.