Van buitengebied naar toekomstbestendige woonwijk

De term ‘broek’ verwijst naar ‘vochtig laagland’ – een typering die de basis vormt voor het ontwerp van de nieuwe Zutphense wijk Schouwbroek. Wat nu nog het begin van het oostelijke buitengebied vormt, maakt binnenkort plaats voor een logische uitbreiding van de wijk Leesten-Oost en creëert straks een nieuwe, vanzelfsprekende overgang tussen de stad en het omliggende landschap.

In nauwe samenspraak met bewoners en belanghebbenden tekent BoschSlabbers voor het stedenbouwkundig ontwerp en het Omgevingsplan. Groen en water krijgen expliciet een hoofdrol in de ontwikkeling ervan. Zo worden bestaande houtwallen en singels versterkt, komt er een dubbele bomenlaan langs de hoofdroute en zullen verlaagde groenstroken fungeren als regenwaterbekkens.

Thuis tussen stad en platteland

Om tegemoet te komen aan de enorme woningbehoefte realiseert de Gemeente Zutphen in Schouwbroek circa 420 nieuwe woningen in een gevarieerd programma – van sociale huur tot betaalbare koop, waaronder vrijstaande woningen, rijwoningen, appartementen en levensloopbestendige woningen.

Opdracht voor het ontwerp van de buitenruimte: een klimaatadaptieve woonwijk die aansluit op het bestaande broekontginningslandschap. Uitgangspunt daarbij is dat de wijk een vloeiende overgang vormt tussen de stad en het buitengebied, met een sterke landschappelijke identiteit en een evenwichtige mix van wonen, spelen en ontmoeten.

Al vanaf de schetsontwerpfase werden bewoners en belanghebbenden actief betrokken bij de planvorming. Tijdens inloopavonden en participatiesessies deelden zij hun wensen en ideeën – een proces dat leidde tot een aantal kernprincipes die het voorlopig ontwerp typeren: het versterken van bestaande groene structuren, het verweven van landschap en wonen, en een sterke nadruk op duurzaamheid en waterberging.

Broeklandschap als inspiratiebron

De wijk is opgebouwd uit een netwerk van hoger gelegen woonstraten en een lager gelegen groenblauwe structuur: water wordt er niet weggepompt, maar via droogvallende sloten, wadi’s en natte hooilanden zichtbaar geïntegreerd in de omgeving.

Statige lanen, fietsverbindingen en zichtlijnen versterken de beleving. De ‘knikken’ in de plankaart creëren scheggen: parkachtige bufferzones die de doorwaadbaarheid van het gebied bevorderen en ruimte bieden voor bijzondere woonvormen in een natuurlijke omgeving. Zo is de noordelijke scheg geïnspireerd op een traditioneel boerenerf – en biedt ruimte voor kleinschalige woonvormen, gemeenschappelijke tuinen en een boomgaard. De zuidelijke scheg krijgt op haar beurt een uitgesproken duurzaam karakter, met appartementen rond een collectieve binnentuin en een groene begrenzing langs de provinciale weg.

Onder de bestaande hoogspanningsleiding ontwikkelen we een nieuwe, robuuste parkzone. Het nieuwe Laakpark vormt hier een natuurlijke stadsentree en een overgang naar het omliggende agrarische landschap. Met een landelijke uitstraling en volop ruimte voor natuur vormt het Laakpark het groene hart van Schouwbroek – en een onmisbare schakel in het groene recreatieve netwerk van Zutphen.

Dankzij de integratie van natuurvriendelijke oevers, natte graslanden en bloemenweides wordt de biodiversiteit in Schouwbroek maximaal versterkt. Specifieke maatregelen op het terrein bieden ruimte aan soorten als de huismus, huiszwaluw, das, rosse metselbij en steenuil. Ecopassages en faunaduikers zorgen voor veilige oversteekplaatsen.

Van omgevingsplan naar realisatie

Na afstemming met bewoners en belanghebbenden is het Voorlopig Ontwerp begin 2025 afgerond – wat nu de basis vormt voor verdere technische uitwerking. De gemeenteraad heeft het omgevingsplan vastgesteld, en een deelovereenkomst legt de basis voor de bouw van de eerste 347 woningen. De verkoop start naar verwachting medio 2026, de bouw van de eerste woningen volgt in 2027.

Daarmee komt Schouwbroek steeds dichter bij realisatie – als dé natuurinclusieve wijk van Zutphen, waar landschap en wonen op een vanzelfsprekende manier samenkomen.