Wonen in het broekland
Wonen in het broekland
Groene duurzame wijk aan de rand van Zutphen
Groene duurzame wijk aan de rand van Zutphen
Groene duurzame wijk aan de rand van Zutphen
Groene duurzame wijk aan de rand van Zutphen
De kern
Van buitengebied naar toekomstbestendige woonwijk
De term ‘broek’ verwijst naar ‘vochtig laagland’ – een typering die de basis vormt voor het ontwerp van de nieuwe Zutphense wijk Schouwbroek. Wat nu nog het begin van het oostelijke buitengebied vormt, maakt binnenkort plaats voor een logische uitbreiding van de wijk Leesten-Oost en creëert straks een nieuwe, vanzelfsprekende overgang tussen de stad en het omliggende landschap.
In nauwe samenspraak met bewoners en belanghebbenden tekent BoschSlabbers voor het stedenbouwkundig ontwerp en het Omgevingsplan. Groen en water krijgen expliciet een hoofdrol in de ontwikkeling ervan. Zo worden bestaande houtwallen en singels versterkt, komt er een dubbele bomenlaan langs de hoofdroute en zullen verlaagde groenstroken fungeren als regenwaterbekkens.
Momenteel is het voorlopig ontwerp afgerond, en is het project klaar voor de volgende fase.
De vraag
Thuis tussen stad en platteland
Om tegemoet te komen aan de enorme woningbehoefte realiseert de Gemeente Zutphen in Schouwbroek ruim 400 nieuwe woningen in een gevarieerd programma – van sociale huur tot betaalbare koop, van vrijstaande woningen tot appartementen.Opdracht voor het ontwerp van de buitenruimte: een klimaatadaptieve woonwijk die aansluit op het bestaande broekontginningslandschap. Uitgangspunt daarbij is dat de wijk een vloeiende overgang vormt tussen de stad en het buitengebied, met een sterke landschappelijke identiteit en een evenwichtige mix van wonen, spelen en ontmoeten.
Al vanaf de schetsontwerpfase werden bewoners en belanghebbenden actief betrokken bij de planvorming. Tijdens inloopavonden en participatiesessies deelden zij hun wensen en ideeën – een proces dat leidde tot een aantal kernprincipes die het voorlopig ontwerp typeren: het versterken van bestaande groene structuren, het verweven van landschap en wonen, en een sterke nadruk op duurzaamheid en waterberging. Deze gezamenlijke uitgangspunten vormen nu een stevige basis voor verdere uitwerking.
“In Schouwbroek is het landschap niet zomaar een decor, maar vormt het echt de ruggengraat van het ontwerp.”
– Anne de Jong, stedenbouwkundige BoschSlabbers
De aanpak
Broeklandschap als inspiratiebron
De wijk is opgebouwd uit een netwerk van hoger gelegen woonstraten en een lager gelegen groenblauwe structuur: water wordt daar niet weggepompt, maar via droogvallende sloten, wadi’s en natte hooilanden zichtbaar geïntegreerd in de omgeving.
Statige lanen, fietsverbindingen en zichtlijnen versterken de beleving. De ‘knikken’ in de plankaart creëren ‘scheggen’: parkachtige bufferzones die de doorwaadbaarheid van het gebied bevorderen en ruimte bieden voor bijzondere woonvormen in een natuurlijke omgeving. Zo is de noordelijke scheg geïnspireerd op een traditioneel boerenerf – en biedt ruimte voor kleinschalige woonvormen, gemeenschappelijke tuinen en een boomgaard. De zuidelijke scheg krijgt op haar beurt een uitgesproken duurzaam karakter, met appartementen rond een collectieve binnentuin en een groene begrenzing langs de provinciale weg.
Onder de bestaande hoogspanningsleiding ontwikkelen we een nieuwe, robuuste parkzone. Het nieuwe Laakpark vormt hier een natuurlijke stadsentree en een overgang naar het omliggende agrarische landschap. Met een landelijke uitstraling en volop ruimte voor natuur, wordt het Laakpark een onmisbare schakel in het groene recreatieve netwerk van Zutphen.
Dankzij de integratie van natuurvriendelijke oevers, natte graslanden en bloemenweides wordt de biodiversiteit in Schouwbroek maximaal versterkt. Specifieke maatregelen op het terrein bieden ruimte aan soorten als de huismus, huiszwaluw, das, rosse metselbij en steenuil. Ecopassages en faunaduikers zorgen voor veilige oversteekplaatsen.
Het vervolg
Van omgevingsplan naar realisatie
Na een kort maar intens participatief voortraject is het voorlopig ontwerp begin 2025 afgerond, wat nu de basis vormt voor verdere technische uitwerking. Na de nodige vergunningstrajecten kan de realisatie van start gaan, waarna Schouwbroek zich stap voor stap zal ontwikkelen tot dé natuurinclusieve wijk van Zutphen – waar landschap en wonen op een vanzelfsprekende manier samenkomen.
project data
Titel: Gebiedsvisie uitbreiding Leesten-Schouwbroek
Locatie: Zutphen
Omvang: ca 23 ha
Opdrachtgever: Gemeente Zutphen
Type: Schetsontwerp, definitief voorlopig ontwerp
Looptijd: 2022-2025
Beeldcredits: BoschSlabbers, Lookright films
Projectcode: BS22-036
Contactpersoon: Wijnand Bouw