De A16 als etalage voor duurzame energie

Energielandschap A16-HSL

Energielandschap A16-HSL

Energielandschap A16-HSL

Energielandschap A16-HSL

Energielandschap A16-HSL

de kern

Energieboulevard A16: meer dan wind

Brabant zet alle zeilen bij om in 2050 energieneutraal te zijn. Samen met vier gemeenten heeft de provincie het initiatief genomen grootschalig windenergie te realiseren langs de A16 en de HSL. Dit past bij de maat en schaal en ook bij de technologische uitstraling van deze zone.

De ambitie reikt echter verder dan de aanleg van een windpark. De A16 zone moet ontwikkelen tot energielandschap van de toekomst. Andere vormen van duurzame energieopwekking worden hier ontwikkeld en aan breed publiek getoond. Het windpark is een eerste stap in de ontwikkeling van een trotse energieboulevard. Het onderstreept de kernwaarden van Brabant: verbindend en vernieuwend.

Plangebied energieboulevard A16

“De A16 kan de eerste snelweg worden waar de energieopwekking ervoor zorgt dat na een ritje de accu voller is in plaats van de tank leger.”

– Steven Slabbers, Partner BoschSlabbers

 

Driedeling in het landschap

De A16 / HSL corridor voert door het ‘Brabant van de zeeklei’ en het ‘Brabant van het dekzand’. De eerste wordt gevormd door kloeke zeekleipolders. De tweede biedt een meer organisch gegroeid en fijnmazig mozaïek van buurtschappen, kreken, beken en oude plantages.

Daarnaast maakt het ‘Brabant van de stad’ deel uit van de A16 zone. Hier is de oorspronkelijke landschappelijke onderlegger ‘overruled’ door de stedelijke ontwikkeling. Hier tekent het silhouet van de stad en alles wat daaraan is verbonden het landschap. Dit dynamische landschap wordt gekenmerkt door visuele drukte.

Een samenhangend totaalconcept

De uitdaging is de ontwikkeling van een helder leesbaar concept voor de toevoeging van duurzame energievormen. Het moet rekening houden met de wetmatige beperkingen en inspelen op de kernkwaliteiten van het landschap.

Het energielandschap wordt een icoon van de nieuwe tijd. Een eerste stap in de ontwikkeling hiervan is een nieuw windpark dat aansluit op de structuur van de A16. Het energielandschap reikt van Hollands Diep tot Hazeldonk. Over dit hele traject dient het zich ook zo te manifesteren. Het totaalconcept voor het Energielandschap A16 is autonoom, leesbaar, herkenbaar en flexibel.

Landschap West-Brabant
de aanpak

Driehoekjes, carrés en honingraten

Invulling geven aan de energieboulevard met windenergie kan op allerlei manieren. Door ontwerpend onderzoek heeft BoschSlabbers een reeks van uiteenlopende mogelijkheden afgetast voor de plaatsing van minstens 100MW aan windenergie. Het resultaat is een rij alternatieven die elk op eigen wijze aansluiten bij het totaalconcept. Configuraties van windturbines bestaande uit driehoekjes, carrés en honingraat-opstellingen zijn slechts enkele voorbeelden van de geschetste varianten. Uiteindelijk zijn elf alternatieven de m.e.r.-studie in gegaan en beoordeeld op hun landschappelijke en ruimtelijke kwaliteiten.

Plaatsingsprincipe wolk

“Het verschil in beleving tussen lage en hoge turbines valt bij dit schaalniveau weg. Door dit te visualiseren hebben we omwonenden ervan overtuigd dat hoge turbines slimmer zijn. Simpelweg omdat er minder nodig zijn en het landschap op andere plekken daardoor onaangetast blijft.”

– Jan Van Minnebruggen, Partner en ontwerper BoschSlabbers

 

Het landschap van twee snelheden

De komst van windpark A16 beïnvloedt de ruimtelijke kwaliteit op regionaal en op lokaal schaalniveau. Bij de afweging van het effect hiervan speelt het gekozen referentiekader een grote rol. Vandaar dat we de ruimtelijke kwaliteit beschrijven vanuit het gezichtspunt van de weggebruiker op de A16 én vanuit gezichtspunten in het omringende landschap.

De ruimtelijke kwaliteit voor de A16-weggebruiker speelt vooral op het schaalniveau van het gehele tracé. De weggebruiker ervaart het windpark, de samenhang van de turbines binnen het windpark en het doorsneden landschap met hoge snelheid. Een schaalniveau lager is een ruimtelijke verscheidenheid aanwezig. Denk aan zichtlijnen, waterlopen en erfgoed. Deze meer specifieke gebiedskenmerken vallen voor de weggebruiker weg, maar bieden de langzame passant veel detailinformatie en daarmee houvast voor de eigen plaatsbepaling in ruimte en tijd.

Driedeling landschap
Dagsituatie A16 Energielandschap

project data

Titel: Meer dan Wind - A16/HSL

Locatie: A16-zone, Noord-Brabant, NL

Omvang: 40 km

Opdrachtgever: Provincie Brabant

Samenwerking: Bosch & Van Rijn

Looptijd: 2017-2018

Type: Gebiedsontwikkeling

Beeldcredits: BoschSlabbers

Projectcode: bs-L 16-08