71.312 bomen en een landingsbaan voor zwanen

Landgoed Kogelhof

Landgoed Kogelhof Kamperland

De kern

Eigentijds landgoed in de Zeeuwse polder

Zware klei, zilte lucht. Een grommende trekker ploegt harde lijnen in de poldergrond. Windturbines draaien op kracht onder wilde wolkenluchten. In de wijde omtrek is weinig anders te zien dan kaarsrechte akkers en horizon. Het landschap van Noord-Beveland is niet voor iedereen; noest, weids, maar ook van grote schoonheid.

Het meest opvallend is een verkeersbord dat waarschuwt voor overstekend wild. En ernaast een recent aangelegde boomweide. Wie niet beter weet, kan zomaar missen dat dit de entree is van een nieuw, ultramodern landgoed.

Midden in de Zeeuwse polder is 25 hectare aardappelveld omgetoverd tot een stoer landschap van wuivende abelen en opschietend hout. Stevige bosaanplant, bomenweides en een enorme waterpartij vormen de robuuste basis van een modern landgoed. De route voert over sierlijke, slingerende paden naar een eigenwijze ecovilla en formidabele vijver. Het terrein is een beschermd gebied en onderdeel van Natuur Netwerk Nederland.

“Voordat de villa gebouwd kon worden hebben we eerst haar omgeving ontwikkeld: We vormden 25 ha aardappelgrond om tot een robuust natuurlandgoed. Zo creëerden we de condities voor het verkrijgen van de bouwvergunning.”

– Jan van Minnebruggen, projectleider BoschSlabbers

De aanpak

Platte blikvanger

Een reusachtige, Z-vormige waterpartij is een platte blikvanger in het landschap. Voortdrijvende wolken weerspiegelen in haar water. Op het langste stuk telt de vijver 380 meter, met een breedte van 30 meter. Bijna tien olympische zwembaden groot, een landingsbaan voor zwanen. Het water heeft –dankzij haar ligging langs de Oost-Atlantische trekroute- een begrijpelijke aantrekkingskracht op langstrekkende vogels. Aan het korte deel ervan ligt een woonhuis: Villa Kogelhof. Eromheen groeien vele plantensoorten en grassen.

Grondig in balans

Op het landgoed is gewerkt met een gesloten grondbalans: geen schep aarde heeft het gebied verlaten. Een verantwoorde aanpak. Voor de enorme vijver moest 70.000 kuub grond wijken, ruwweg 122 miljoen kilo. Gelukkig hoefde die grond niet ver te reizen – ze vormt nu twee grondlichamen op het terrein. De grondlichamen zorgen op hun beurt weer voor andere bodemcondities, wat de diversiteit op het landgoed ten goede komt.

“De manier waarop door de opdrachtgever, landschapsarchitecten BoschSlabbers en architect Paul de Ruiter is nagedacht over nieuwe kansen voor landschapsontwikkeling vindt de jury interessant en waardevol – zeker voor deze krimpregio. Hier is niet alleen een architectonische statement gemaakt, maar ook een soort erfgoed gecreëerd; over tien jaar is dit een bos, nu al leven er volop vogels en vleermuizen.”

– Juryrapport nominatie BNA Gebouw van het Jaar, 2014

Interessant detail

Villa voorziet in eigen energie

Wie de brug over de vijver passeert, ziet al een stukje van het moderne woonhuis dat in nauwe samenhang met de omgeving is ontworpen. Op het dak prijkt 280 m2 aan zonnepanelen: meer dan voldoende voor deze duurzame villa om volledig in haar eigen energiebehoefte te voorzien. Een ondergrondse entree is via een hellingbaan bereikbaar. Dankzij grote glaspartijen hebben de bewoners vanaf de bovengrondse woonlaag een eindeloos uitzicht op de tuin, het polderlandschap en de Stormvloedkering aan de horizon.

Beschouwing van de architect

BoschSlabbers tekende het basisontwerp van het landgoed en zorgde voor de planologische goedkeuring (i.s.m. met De Bakker Makelaardij). Ook de verdere detaillering, ontgrondingsvergunning, opstelling van het bestek, aanbesteding en directievoering werd door BoschSlabbers verzorgd.