In het kader van het Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta heeft Steven Slabbers gedurende 4 jaar leiding gegeven aan de Werkplaats Zuidwestelijke Delta, met het bureau als essentiële back office voor het uitwerken van de tussentijdse ontdekkingen.
De werkplaats, gevestigd in het deftige voormalige stadhuis van Goes, een rococo-pareltje op de kop van de Markt, ontwikkelde zich tot ‘Salon voor deltadenkers’. Het vormde iedere twee weken een open ontmoetingsplaats voor ‘eenieder die zich bij verleden, heden en mogelijke toekomsten van de Zuidwestelijke Delta betrokken weet’.
De werkplaats verbond onderwijs, onderzoek, techniek, beleid en ontwerp met elkaar. Er werd iedere keer een ander thema onderhanden genomen dat vanuit verschillende invalshoeken werd belicht, met als doel om tot gezamenlijke ontdekkingen te komen. De werkplaats beoogde de ‘schotten’ tussen de verschillende disciplines, diensten en instellingen te egaliseren door de samenbindende factor, het gebied, centraal te stellen.
De gezamenlijke drijfveer was om te komen tot een Zuidwestelijke Delta die niet alleen veilig is, maar die ook ecologisch veerkrachtig en oneindig veel interessanter is om in te wonen, te werken en te vertoeven. In die 4 jaar zocht de werkplaats naar maatregelen die bij die ambitie passen; maatregelen die werken én waarde toevoegen. Maatregelen die maken dat de waterveiligheid in Zuidwestelijke Delta weer aan de normen voldoet zonder dat het aan zijn verleidingskracht verliest.
In de werkplaats zijn mogelijke perspectieven geschetst vanuit het besef dat duurzame veiligheid, ecologische veerkracht en economische vitaliteit onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Veiligheid en milieukwaliteit zijn randvoorwaarden voor een duurzame economische ontwikkeling. Wanneer de veiligheid onvoldoende is verzekerd en de milieukwaliteit niet op orde is zullen partijen niet bereid zijn duur in de gebiedsontwikkeling te investeren.
Centraal element was het ontwerpend onderzoek. Tekenen werd ingezet als ‘Esperanto’, als verbindende taal tussen mensen die vanuit sterk verschillende achtergronden aan de werkplaats deelnamen. Tekenen bracht focus aan in het debat en versnelde het denkproces. Door te tekenen denkt men eerder in kansen dan in beperkingen en ontdekt men eerder onverwachte dwarsverbanden en onvermoede kansen.
In de werkplaats werkten we van groot naar klein; er werd regelmatig vanuit het grotere systeem ingezoomd op een specifieke casus waarna weer werd uitgezoomd om te onderzoeken wat de oplossing voor die casus betekent voor de werking van het grote geheel.
De Zuidwestelijke Delta bestaat voor ongeveer de helft uit land en de helft uit water en omvat daarbij ook nog tal van gebieden die dan eens land, dan eens water zijn.
Nederland is het land van de ruimtelijke ordening. Dat betreft eerst en vooral de ruimtelijke ordening van wat er op het land gebeurt. De ruimtelijke ordening van het water blijft ver achter bij de ordening op land. De ruimtelijke ordening van het water is ook meer complex, omdat daar een derde, en zelfs vierde dimensie bij komt kijken. De eerste en tweede dimensie hebben betrekking op de traditionele geografische ordening in het platte vlak. De derde dimensie gaat over het organiseren van het gebruik van de waterkolom (het leven op de waterbodem via alles wat zich in bovenliggende waterkolom afspeelt tot het gebruik op het water) en wat zijn de mogelijkheden om in te spelen op de condities en wensen die per seizoen verschillen (de vierde dimensie).
De ultieme uitdaging voor de toekomst is om de ruimtelijke ontwikkeling van het water en de ruimtelijke ontwikkeling van het land niet afzonderlijk maar in onderlinge wisselwerking te beschouwen.
Project data
Titel: Werkplaats Zuidwestelijke Delta
Locatie: Zuidwestelijke Delta, NL
Omvang: 400.000 ha
Opdrachtgever: Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta
Looptijd: 2011-2015
Type: leiding werkplaats, proces begeleiding
Beeldcredits: BoschSlabbers, Loes de Jong, Dirk Oomen
Projectcode: HO 11-01